Opstarten Publiek-Private Samenwerking

Publiek-private samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven, kortweg pps, geeft een antwoord op de vraag naar up-to-date onderwijs in een tijd waarin  technologische ontwikkelingen razendsnel gaan. Uit het groeiende aantal initiatieven blijkt hoezeer hier behoefte aan is. Pps’en zijn innovatieve hotspots waar economische, maatschappelijke en sociale waarde wordt gecreëerd voor onderwijs, ondernemers en overheid.

Een goed businessmodel is een voorwaarde voor succesvolle publiek-private samenwerking. Zo’n model beschrijft hoe de organisatie waarde creëert, levert en behoudt. Het Business Model Canvas wordt inmiddels wereldwijd door meer dan een miljoen organisaties ingezet. Onder hen zijn ook veel pps’en. Het invullen van het canvas helpt namelijk om ideeën over hoe het businessmodel eruit zou kunnen zien, en expliciet te maken. Dit is de eerste stap in de zoektocht naar waardecreatie voor alle partijen. Vervolgens kunnen de aannames (want dat is wat er op papier is gezet) worden getoetst met collega’s, partners, potentiële klanten en alle andere betrokkenen.

Een publiek-privaat businessmodel in het Nederlandse beroepsonderwijs wijkt in een aantal opzichten af van businessmodellen van reguliere organisaties.

• Er is sprake van een samenwerkingsverband met daarin zowel publieke als private investeerders.
• De partners jagen onderwijsvernieuwing aan en nemen daar gezamenlijk verantwoordelijkheid voor.
• Het samenwerkingsverband heeft een rol en verantwoordelijkheid in het slaan van bruggen tussen bedrijven en onderwijsinstellingen.
• Het samenwerkingsverband moet toegevoegde waarde realiseren op basis van klantvragen van bedrijven en studenten om verregaande betrokkenheid bij bedrijven en onderwijs te kweken en duurzame financiering realistisch te maken.

Net als reguliere organisaties worden de samenwerkingsverbanden bedrijfsmatig geleid en is er een duurzame implementatiestrategie.

Stappenplan

Introductie
Het Business Model Canvas, speciaal ontworpen voor het opstarten van publiek-private samenwerkingen binnen het beroepsonderwijs, gaat uit van negen bouwstenen. Dit visuele format helpt je om systematisch nieuwe businessmodellen te bedenken, te ontwerpen en te implementeren.

De eerste stap
Werk eerst zelf een Business Model Canvas uit. Het kan heel verhelderend zijn om zelf een Business Model Canvas uit te werken. Je komt er tijdens het invullen namelijk vaak achter welke bouwstenen nog aandacht behoeven,

De tweede stap
Voer een strategisch gesprek over het businessmodel met de oprichters van de pps. Nodig alle partners tegelijkertijd uit en voer een strategisch gesprek door samen het Business Model Canvas in te vullen. Let op: alle partners hebben zelf ook een eigen businessmodel! Sta dus vooral stil bij de zaken die je in gezamenlijkheid wilt ontwikkelen.

De derde stap
Worden er in de strategische discussie metaforen gebruikt? Werk verschillende businessmodellen uit. Verschillen in denkrichting zijn vaak te herkennen aan het gebruik van metaforen als netwerk, platform, kenniscentrum, makelaar, loket of proeftuin. Werk in dat geval voor elke metafoor een Business Model Canvas uit.

De vierde stap
Bereik met alle partners overeenstemming over het gezamenlijke businessmodel waarmee de eerste stappen gezet worden. Het blijft namelijk een verzameling van aannames die je moet toetsen met klanten en doelgroepen om daadwerkelijk waarde te kunnen toevoegen.

Inmiddels zijn er meer dan 180 publiek-private samenwerkingen in het beroepsonderwijs (mbo en hbo) met een focus op ICT. Zij delen graag hun kennis! Op onze netwerkkaart vind je een overzicht hiervan.